Diyaloğa Dayalı Kültürlerarası Yeterlik: Nedir ve neden ihtiyacın var?
Ben kimim, sen kimsin?
Bu tür sorularla işe başlarsan, sandığından çok daha fazlasını keşfedeceksin.
Pedagojik çalışmayı güçlendirmeyle çok yakından ilgili olan konulara ilişkin yeni bakış açıları sunan bu üniteye biraz zaman ayır.
Isınma
Her biriniz iki parça kağıt alın.
Kağıtlar beyaz veya renkli olabilir, tercih sizin.
Şimdi bunlardan birini al ve şunu yaz: “Ben kimim?”
Bunu yanıtla ama sessizce. Yalnızca anahtar sözcükleri yaz. 5 dakika süreniz var.
Bunu dilediğiniz gibi yapabilirsin. Burada doğru veya yanlış yok.
Her şeyi yazmak içinden gelmiyorsa, unutma, siz bir kağıda sığabilecek şeylerden çok daha fazlasısın!
5 dakika doldu mu?
Henüz takım arkadaşınla düşüncelerini paylaşma. Önce ikinci kağıt parçasını al ve üzerine şunu yaz: “Ben kim olageldim?”
Yaşını dikkate alarak, birbirlerinden yeterince uzak 3 yıl seç, örneğin 2010, 1990, 1970 seçebilir veya 2015, 2005, 1995 seçebilirsin.
Şimdi lütfen karar ver ve bunları yaz.
Tamam mı?
Şimdi zamanda bir yolculuğa çık ve kim olduğunu düşün. Yani: diyelim ki 2010 yılında sen kimdin? Yazdığın bu üç yılın her biri için kendini görselle ve şunlar gibi şeyleri anımsamaya çalış: Ne giyiyordun? Hangi sözcükleri kullanıyordun? Neler hoşuna gidiyordu? Hangi müzikleri dinliyordun? Senin için normal olan şey neydi?...
Her yılın yanına temel konuları yaz.
7 dakika süren var.
Tamamladığında, birinci ile ikinci kağıda yazdıklarını paylaş ve şunları birlikte tartışın: Verdiğin yanıtlar kimlik hakkında nelerden söz ediyor? Onu nitelendiren şey nedir?
Her ikinizin de yanıtlarını bir parça kağıtta toplayın.
Öğrenme
Kimlik, birden çok yönü olan ve dinamik bir şeydir.
Birden çok yönü vardır çünkü bizle tek bir şeyden ibare değiliz: Yalnızca bir cinsiyet, meslek, rol, inanan/inanmayan kişi, ebeveyn çocuk, iyi bir dost, sabırlı/sabırsız bir kişi, özel bedensel eğilimleri olan bir kişi değiliz…. aynı zamanda bütün bunların hepsiyiz.
Dinamiktir, çünkü sürekli değişir; günden güne değiştiğini fark etmesek de, yıllar, on yıllar geçtikte daha çok farkına varırız.
Bu nasıl oluyor? Kendi kendine düşün. Bugün olduğun kişi haline nasıl geldin?
Düşüncelerini takım arkadaşınla paylaş ve temel görüşlerini yaz..
Bu bittiğinde, devam et…
Konuya giriş 1
Kimlik diyaloğa dayalıdır, bizi sarıp sarmalayan çevreyle temas halinde geliştiririz onu. Buber’in dediği gibi: Ben, sadece senden farklı olduğum için kendim değilim, tersine ben, senden ötürü kendimim, yani ben-senim ben. Aslında bizler yalnızca eşsiz bir benzersiz şekilde doğduğumuz için biz değiliz, aynı zamanda dış dünyamızla, özellikle de diğer insanlarla kurduğumuz tüm o temasların sonucu biziz. Bizi diğerlerinden daha çok dönüştüren şeyler var (örneğin, pandemiyi düşün) veya üzerimizde daha güçlü etkileri olan insanlar oldu (mesela, ebeveynlerimiz, öğretmenlerimiz, vb.).
Başka bir ailen olsaydı, başka bir okula gitmiş olsaydın, başka bir öğretmenin olsaydı, başka bir semtte büyüseydin, nasıl birisi olurdun?
Bütün bu sorulara yanıt vermen gerekmiyor ama şimdi takım arkadaşınla birlikte şu konuyu düşünün: Öğretmenler/eğitimciler olarak rolümüz açısından bütün bunlar bize ne anlam ifade ediyor?
Düşüncelerinizi yazın.
Konuya giriş 2
“Kültür”;
- çevremizdeki dünyayı nasıl algıladığımızı, onunu şifrelerini nasıl çözdüğümüzü,
- onunla ilişki içinde nasıl harekete geçtiğimizi, mesajlarımızı nasıl şifrelediğimizi
neyin etkilediğini tarif etmekte kullanabildiğimiz bir sözcük.
Kültürün bizim üzerimizde bilişsel düzeyde (ne bildiğimiz), davranış düzeyinde (bir şeyleri nasıl yaptığımız) ve duygusal düzeyde (nasıl hissettiğimiz) etkisi var.
Şimdi kendiniz hakkında yazdığınız notlara bakın.
Bildiğiniz şeyleri, farklı bağlamlarda ve durumlarda hedeflerinize ulaşmak için göstermeniz gereken davranış biçimlerini ve neler olduğunu yorumlama ve değerlendirme biçiminizi nasıl öğrendiniz, kiminle, ne zaman?
Kendinizi çizin ve kültürel bilgiyi özümsediğiniz aklınıza en az 7 bağlamı (ör., arkadaş grubu; aile; müzik fakültesi; spor kuruluşu...) çevrenize yazın.
Tamamladığınızda, birlikte çalıştığınız gençlerden birini çizin, bunu yaparken genellikle bir kategorinin (örneğin: milliyet) penceresinden algıladığınız birisini seçin: Varlıklarını ve gelişimlerini hangi bağlamlar, yani kültürler etkiliyor?
‘Sanat çalışmanızı’ takım arkadaşınıza gösterin ve kültürel kimliğe dair yanlış kanıların muhtemel olumsuz sonuçlarının neler olduğunu tartışın. Yani: Çoğulcu ve dinamik kimliğini yok saydığımda ve onları çok sayıda özellik ve kültürlerinin yalnızca biriyle algıladığımda bu beni, dolayısıyla da çocuğu nasıl etkiliyor?
Konuya giriş 3
Cinsiyet, göçmenlik geçmişi, engeller, sosyoekonomik statü, din; bunlar birisini nasıl algıladığımız üzerinde sıklıkla etki yapan kategorilere verilebilecek örnekler.
Bu kişiye karşı nasıl davrandığımız üzerinde bu etki yapıyor, hatta kendi doğrulayan bir kehanete dönüşebiliyor.
Göçmenlik geçmişi önyargılarına sahip öğrencilerle girilen etkileşimler sıklıkla şu üç düzeyde gerçekleşir:
- Bilişsel: örneğin, sahip olamayacakları yeterlikleri beklemek (annen Küba’dan geldiğine göre kesin İspanyolca biliyorsundur); onların bilgiyle ilgili yetkinliğini reddetmek (başka bir ülkede doğduğuna göre, bu kentin tarihçesi hakkında uzman olamazsın)
- Davranışsal: örneğin, dil konusundaki yeterliklerini küçümsemek; başka kabiliyetlerini küçümsemek; pederşahi davranış (onlar adına konuşmak)
- Duygusal düzey: örneğin, aidiyetlerini reddetmek (biz-siz diliyle konuşmak; senden yabancı olarak söz etmek); kimlik krizi: doğal çoğul kimlik dış dünyada sorun haline getirilir; ayrımcılık deneyimleri.
Önyargıların davranışınızı veya başkalarında gözlemlediğiniz davranışları etkilediği durumları düşünün.
1 ila 3 arasında somut örnek seçin, başka eğitimcilerin, farkında bile olmadan kendi sergiledikleri davranışlar üzerine düşünmelerini istiyorsanız, bunları yazın ve yükleyin.
Aktarma 1
Örneğin, cinsiyet, milliyetler, din, vb. gibi birbirlerini algılayabilecekleri alışılmış kategorilerin ötesine geçerek, hepsinin nasıl benzerlikleri ve farklılıkları olduğunu görmek için grubunuza yardımcı olmak istiyor muzunu?
“Minecraft oynamayı seversiniz”, “Başka kardeşleriniz var”, “Bahar veya yaz aylarında doğdunuz”, “Makarna yemeyi seversiniz”, vb. gibi bazı sorular hazırlayın ve odada kendi yerlerini belirlemelerini isteyin. İkili yanıtlara bölmek veya çocukların o çizgi boyunca iki kutup arasında bir tartı olarak kullanmalarını sağlamak için yere bantla bir çizgi çekin.
Aynı yanıtı veren kişilerin birbirleriyle fikirlerini paylaşmalarına izin verebilir veya bütün grupla fikir alışverişini koordine edebilirsiniz. Sonunda bir düşünme turu yapmayı unutmayın. Grubunuz neyi gözlemledi?
Kültürlerarası diyaloğun temeli, kimliği analiz etmektir. Bu, her insanın bir kategori değil, benzersizliklerine, pek çok kültürel aidiyetlerine, deneyimlerine, hatta içine katışık oldukları özel duruma göre davrandığını anlamak demektir!
Yansıtma
Gençlerinizle yeniden bir araya geldiğinizde, onları algılayış biçiminiz ve farklı olanlara davranış biçiminiz konusunda kuşkusuz daha bilinçli olacaksınız. Bu bilinç zaman içinde azalabilir.
Neyi unutmak istemiyorsunuz? Kendinize hangi mesajları göndermek istiyorsunuz?
Bunları yazın. Bu mesajı bir zarfa koyun. Zarfı kapatın ve takım arkadaşınıza verin.
Mektupları ne zaman değiş tokuş etmek istediğinize karar verin.